Συζητάς τη κατάσταση στην Ελλάδα με τρίτους. Η κουβέντα φέρνει τους άνεργους, τους μικρομεσαίους μαγαζάτορες που έπληξε η κρίση, και αυτούς που οσονούπω θα χάσουν το σπίτι τους για αστεία χρέη προς το δημόσιο και τις τράπεζες (τις οποίες αναδιάρθωσαν ήδη τρεις φορές με τους φόρους τους).
Αίφνης πετάγεται ο φιλελέμπουρας.
"Καλά να πάθουν! Ας ήταν πιο εργατικοί/παραγωγικοί/σπουδαγμένοι/έξυπνοι/προσεκτικοί να μην τα πάθαιναν αυτά!"
Δεν είναι σποτ απ'τα σκερτσακια. Οσοι συμμετεχουν τακτικα σε πολιτικοκοινωνικές συζητήσεις έχουν ακούσει πάμπολλες φορές παρόμοιες αμερικανοειδείς σαχλαμαρες.
Χρειάζεται πολύ μυαλό για να καταλάβει κάποιος ότι το πού θα καταλήξεις, ειδικά σε περίοδο κρίσης, είναι πιο πολύ θέμα τύχης παρά προσοχής/παραγωγικότητας/αποταμίευσης/ικανότητας και τα συναφή; Υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι που και προσεκτικοί ήταν, και τα κουμάντα τους έκαναν, και παραγωγικοί ήταν, και ικανότητες είχαν, και έχασαν τα πάντα από χρηματιστηρικά σκαμπανεβάσματα, πολιτικές αναταραχές, φυσικές καταστροφές, ή από πιο πεζά πράγματα όπως προβλήματα υγείας ή καθαρή ατυχία.
Γνωστά βέβαια όλα αυτά όμως, και χιλιοειπωμένα στον ευρύτερο αριστερό χώρο. Μη μαλλιάζει η γλώσσα μας με τα ίδια και τα ίδια. Το μεγάλο πρόβλημα με αυτές τις θέσεις δεν είναι το ότι είναι εκτός πραγματικότητας. Δηλαδή, είναι και αυτό, αλλά όχι μόνο αυτό. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι άλλο.
Έστω ότι μας πετάνε σε ένα παράλληλο σύμπαν στο οποίο όσοι έχουν μείνει ταπί και απένταροι είναι οι απρόσεκτοι, οι μη-παραγωγικοί, οι βλαμμένοι, και αυτοί που δεν έκαναν οικονομίες. Τότε ξαφνικά θα γινόταν σωστό να μην έχεις να φας ή και σπίτι να μείνεις;
Και ένα παιδί ακόμα, εφόσον είναι εγκεφαλικά υγιές, αντιλαμβάνεται ότι τίποτα σωστό δεν υπάρχει στο να σου λείπουν ακόμα και τα βασικά, έστω και επειδή είσαι απρόσεκτος/βλαμμένος/όχι-αρκετά-παραγωγικός.
Εγκληματίας να 'σαι, στη φυλάκα σου παρέχεται αν μη τι άλλο ένα πιάτο φαι να φας και ένα κρεβάτι να κοιμηθείς. Υπάρχει κανένας που πιστεύει ότι οι απρόσεκτοι/βλαμμένοι/μη-παραγωγικοί αξίζουν χειρότερη αντιμετώπιση και από τους εγκληματίες;
Είναι τεράστιο λάθος που προσπαθούμε να αντικρούσουμε τις σκουπιδοθέσεις των φασιστοφιλελέδων μόνο με πραγματιστικά επιχειρήματα. Όπως στη καθημερινή ζωή, έτσι και στη πολιτική δεν (πρέπει να) υπάρχουν μόνο φράγκα και συμφέροντα, αλλά επίσης ήθος και αντίληψη της δικαιοσύνης.
Σε σχέση με παλαιότερες εποχές, η ηθική επιχειρηματολογία στη πολιτική ανάλυση και η χρήση εννοιών όπως της Δικαιοσύνης, έχει ατονήσει. Αν κάποιος βάλει ένα debate μεταξύ σύγχρονου δεξιού και "αριστερού" (το big bang να τους κάνει), πιο πιθανό είναι να ακούσει οικονομικοφανείς αναλύσεις για έσοδα και δείκτες ανάπτυξης, παρά για ηθική και ανθρωπιά. Και αυτό ακόμα και σε ζητήματα που έχουν να κάνουν κυρίως με την ηθική.
Δείτε, ας πούμε, το προσφυγικό. Στις βορειοευρωπαϊκές χώρες, μεγάλο κομμάτι της επιχειρηματολογίας υπέρ των προσφύγων ήταν... η οικονομική ανάπτυξη που θα δουμε αν έχουμε μεγαλύτερο εργατικό δυναμικό εύκαιρο και τα οφέλη της μετανάστευσης στην οικονομία. Μα είμαστε με τα καλά μας; Αν δηλαδή δεν υπήρχαν οικονομικά οφέλη τι θα έπρεπε να κάνουμε; Να τους πετάξουμε στη θάλασσα;
Κάποια πράγματα είναι άσχετα με τα φράγκα και την οικονομική ανάπτυξη. Και οι καρκινικοί όγκοι αναπτύσσονται. Στο διάολο πια, με τον ξεφτιλισμένο αυτόν όρο -την "ανάπτυξη".
Κάποια πράγματα σχετίζονται πιότερο με την ηθική και την αντίληψή μας περί δικαίου και ορθού.
Έστω ότι έρχεται κάποιος με μια 200σελιδη οικονομική ανάλυση, που αποδεικνύει τα οφέλη στην οικονομία από τη νομιμοποίηση της παιδικής πορνείας. Ότι το κράτος θα βγάλει πολλά δισεκατομμύρια έτσι. Ότι θα δημιουργηθούν χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας για τσατσάδες και καθαριστές στους οίκους ανοχής παιδιών. Μάλιστα, τεκμηριώνει "ορθολογικά" ότι κάτι τέτοιο δεν είναι κακό, με το αμίμητο επιχείρημα πως "τα παιδάκια τουλάχιστον δεν θα πεινάνε" και θα είναι "better off" σε σχέση με πριν.
Ο οικονομικός αναλυτής μας όμως δεν σταματάει εδώ. Αναλύει με πλήρη στοιχεία πόσα δισεκατομμύρια θα βγάλουν οι φαρμακευτικές πουλώντας υπνωτικά και ηρεμιστικά χάπια στα παιδάκια, ώστε να μην καταλαβαίνουν τι τους γίνεται και να μην έχουν ψυχικά τραύματα μετά. Αναφέρεται μάλιστα και στις θέσεις εργασίας γιατρών που θα δημιουργηθούν, για τη περίπτωση που κάποιος το παρακάνει και τραυματίσει κάποιο μικράκι.
Τι θα κάνατε; Δεν θα διώχνατε στη κυριολεξία κλωτσηδόν;
Και ένας ηλίθιος κατανοεί, πως δεν είναι όλα φράγκα και κέρδη. Ακόμα και αν ο περιορισμός του κοινωνικού κράτους ευνοεί την "οικονομική ανάπτυξη" και το "χρηματιστήριο", αν είναι να υπάρχουν άτομα χωρίς πρόσβαση σε κατοικία/υγεία/νερό/ρεύμα χωρίς να είναι αποδεδειγμένα τεμπέληδες, αυτή η ανάπτυξη είναι για τα σκουπίδια. Αρκετά με τις συναισθηματικά φορτισμένες λέξεις που σας λένε ξανά και ξανά ("ανάπτυξη", "πρόοδος", κ.α.) για να κάνουν το μαύρο άσπρο.
Σε ορισμένα ζητήματα υπεισέρχονται και ηθικές αντιλήψεις, καθώς και το συναίσθημα του Δικαίου -που μετά την ευφυία και τη χρήση γλώσσας είναι αυτό που πραγματικά μας διαχωρίζει από τα άλλα ζώα. Τέτοια ζητήματα μπορεί να είναι το προαναφερθέν ακραίο -της παιδικής πορνειας. Μπορεί να είναι το μεταναστευτικό/προσφυγικό. Μπορεί να είναι χίλια μύρια.
Σίγουρα όμως σε αυτά τα ζητήματα συγκαταλέγονται και τα περί κοινωνικών παροχών από το κράτος στους πολίτες -τουλάχιστον όσους δεν είναι αποδεδειγμένα τεμπέληδες (άλλο άμα κάποιου του βρίσκουν δουλειές και τις παρατάει ή πηγαίνει και αράζει).
Καλά θα κάνουμε, όταν πρόκειται για τέτοια θέματα, εκτός από το πραγματιστικό σκέλος να τονίζουμε και το ηθικό.
Κανένας δεν είναι "άξιος της μοίρας του" για επιλογές που δεν έκανε -π.χ. μια οικονομική ύφεση. Υπάρχουν χιλιάδες ταλαντούχοι και εργατικοί άνθρωποι που έχασαν τα πάντα για επιλογές τρίτων. Αυτό είναι το πραγματιστικό σκέλος που αντιτάσσουμε στο "είναι άξιοι της μοίρας τους".
Το ότι ούτε εγκληματίας όμως δεν αξίζει στα αλήθεια να πεθάνει από τη πείνα στο δρόμο... είναι η ουσία και η πεμπτουσία της Θέσης μας. Ακόμα και στην υποθετική περίπτωση που μόνο οι μη-αποδοτικοί/αμόρφωτοι/χαζοί/απρόσεκτοι/χωρίς-ιδιαίτερα-ταλέντα ξέμεναν ταπί και απένταροι, πάλι δεν θα άξιζαν τη μοίρα του άστεγου.
Αδιάφορο αν η παροχή κάποιων βασικών θα μείωνε τους δείκτες ανάπτυξης. Στα σκουπίδια και όλα τα λογικοφανή (και ουδέποτε ορθολογικά) επιχειρήματα των φιλελέμπουρων για το πόσο έφτασαν οι ανήμποροι μόνοι τους στα όρια της φτώχειας.
Δεν είναι μόνο θέμα οικονομίας και πραγματισμού.
Είναι κυρίως θέμα ηθικής και ανθρωπιάς.
---------------------------------------------------------------
Πρόταση σε συντρόφους του ευρύτερου αριστερού χώρου:
να γυριστουν σκετσακια με σοβαρές συζητήσεις μεταξύ ατόμων διαφορων αποχρωσεων της αριστεράς, οπου πεταγεται μέσα απο εναν παρακειμενο σκουπιδοκαδο ή έναν υπόνομο (πιο απαιτητικο γυρισμα) ενας συντηρητικός ή ενας ανκαπ. Με μπλουζάκι που καθιστά σαφές τι είναι, λέει τις θέσεις των συντηρητικών ή των ανκαπ με το πιο καθυστερημένο ύφος εβερ. Μέσα από τον σκουπιδοκάδο (ή υπονομο) πάντα.
Αν θέλετε να το τερματισετε, μπορεί στο τέλος να κλεινετε με δυναμη το σκουπιδοκαδο μπαζοντας τον συντηρητοανκαπ ξανά μέσα, και να παίζει ο ύμνος της ΕΣΣΔ
Αίφνης πετάγεται ο φιλελέμπουρας.
"Καλά να πάθουν! Ας ήταν πιο εργατικοί/παραγωγικοί/σπουδαγμένοι/έξυπνοι/προσεκτικοί να μην τα πάθαιναν αυτά!"
Δεν είναι σποτ απ'τα σκερτσακια. Οσοι συμμετεχουν τακτικα σε πολιτικοκοινωνικές συζητήσεις έχουν ακούσει πάμπολλες φορές παρόμοιες αμερικανοειδείς σαχλαμαρες.
Χρειάζεται πολύ μυαλό για να καταλάβει κάποιος ότι το πού θα καταλήξεις, ειδικά σε περίοδο κρίσης, είναι πιο πολύ θέμα τύχης παρά προσοχής/παραγωγικότητας/αποταμίευσης/ικανότητας και τα συναφή; Υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι που και προσεκτικοί ήταν, και τα κουμάντα τους έκαναν, και παραγωγικοί ήταν, και ικανότητες είχαν, και έχασαν τα πάντα από χρηματιστηρικά σκαμπανεβάσματα, πολιτικές αναταραχές, φυσικές καταστροφές, ή από πιο πεζά πράγματα όπως προβλήματα υγείας ή καθαρή ατυχία.
Γνωστά βέβαια όλα αυτά όμως, και χιλιοειπωμένα στον ευρύτερο αριστερό χώρο. Μη μαλλιάζει η γλώσσα μας με τα ίδια και τα ίδια. Το μεγάλο πρόβλημα με αυτές τις θέσεις δεν είναι το ότι είναι εκτός πραγματικότητας. Δηλαδή, είναι και αυτό, αλλά όχι μόνο αυτό. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι άλλο.
Έστω ότι μας πετάνε σε ένα παράλληλο σύμπαν στο οποίο όσοι έχουν μείνει ταπί και απένταροι είναι οι απρόσεκτοι, οι μη-παραγωγικοί, οι βλαμμένοι, και αυτοί που δεν έκαναν οικονομίες. Τότε ξαφνικά θα γινόταν σωστό να μην έχεις να φας ή και σπίτι να μείνεις;
Και ένα παιδί ακόμα, εφόσον είναι εγκεφαλικά υγιές, αντιλαμβάνεται ότι τίποτα σωστό δεν υπάρχει στο να σου λείπουν ακόμα και τα βασικά, έστω και επειδή είσαι απρόσεκτος/βλαμμένος/όχι-αρκετά-παραγωγικός.
Εγκληματίας να 'σαι, στη φυλάκα σου παρέχεται αν μη τι άλλο ένα πιάτο φαι να φας και ένα κρεβάτι να κοιμηθείς. Υπάρχει κανένας που πιστεύει ότι οι απρόσεκτοι/βλαμμένοι/μη-παραγωγικοί αξίζουν χειρότερη αντιμετώπιση και από τους εγκληματίες;
Είναι τεράστιο λάθος που προσπαθούμε να αντικρούσουμε τις σκουπιδοθέσεις των φασιστοφιλελέδων μόνο με πραγματιστικά επιχειρήματα. Όπως στη καθημερινή ζωή, έτσι και στη πολιτική δεν (πρέπει να) υπάρχουν μόνο φράγκα και συμφέροντα, αλλά επίσης ήθος και αντίληψη της δικαιοσύνης.
Σε σχέση με παλαιότερες εποχές, η ηθική επιχειρηματολογία στη πολιτική ανάλυση και η χρήση εννοιών όπως της Δικαιοσύνης, έχει ατονήσει. Αν κάποιος βάλει ένα debate μεταξύ σύγχρονου δεξιού και "αριστερού" (το big bang να τους κάνει), πιο πιθανό είναι να ακούσει οικονομικοφανείς αναλύσεις για έσοδα και δείκτες ανάπτυξης, παρά για ηθική και ανθρωπιά. Και αυτό ακόμα και σε ζητήματα που έχουν να κάνουν κυρίως με την ηθική.
Δείτε, ας πούμε, το προσφυγικό. Στις βορειοευρωπαϊκές χώρες, μεγάλο κομμάτι της επιχειρηματολογίας υπέρ των προσφύγων ήταν... η οικονομική ανάπτυξη που θα δουμε αν έχουμε μεγαλύτερο εργατικό δυναμικό εύκαιρο και τα οφέλη της μετανάστευσης στην οικονομία. Μα είμαστε με τα καλά μας; Αν δηλαδή δεν υπήρχαν οικονομικά οφέλη τι θα έπρεπε να κάνουμε; Να τους πετάξουμε στη θάλασσα;
Κάποια πράγματα είναι άσχετα με τα φράγκα και την οικονομική ανάπτυξη. Και οι καρκινικοί όγκοι αναπτύσσονται. Στο διάολο πια, με τον ξεφτιλισμένο αυτόν όρο -την "ανάπτυξη".
Κάποια πράγματα σχετίζονται πιότερο με την ηθική και την αντίληψή μας περί δικαίου και ορθού.
Έστω ότι έρχεται κάποιος με μια 200σελιδη οικονομική ανάλυση, που αποδεικνύει τα οφέλη στην οικονομία από τη νομιμοποίηση της παιδικής πορνείας. Ότι το κράτος θα βγάλει πολλά δισεκατομμύρια έτσι. Ότι θα δημιουργηθούν χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας για τσατσάδες και καθαριστές στους οίκους ανοχής παιδιών. Μάλιστα, τεκμηριώνει "ορθολογικά" ότι κάτι τέτοιο δεν είναι κακό, με το αμίμητο επιχείρημα πως "τα παιδάκια τουλάχιστον δεν θα πεινάνε" και θα είναι "better off" σε σχέση με πριν.
Ο οικονομικός αναλυτής μας όμως δεν σταματάει εδώ. Αναλύει με πλήρη στοιχεία πόσα δισεκατομμύρια θα βγάλουν οι φαρμακευτικές πουλώντας υπνωτικά και ηρεμιστικά χάπια στα παιδάκια, ώστε να μην καταλαβαίνουν τι τους γίνεται και να μην έχουν ψυχικά τραύματα μετά. Αναφέρεται μάλιστα και στις θέσεις εργασίας γιατρών που θα δημιουργηθούν, για τη περίπτωση που κάποιος το παρακάνει και τραυματίσει κάποιο μικράκι.
Τι θα κάνατε; Δεν θα διώχνατε στη κυριολεξία κλωτσηδόν;
Και ένας ηλίθιος κατανοεί, πως δεν είναι όλα φράγκα και κέρδη. Ακόμα και αν ο περιορισμός του κοινωνικού κράτους ευνοεί την "οικονομική ανάπτυξη" και το "χρηματιστήριο", αν είναι να υπάρχουν άτομα χωρίς πρόσβαση σε κατοικία/υγεία/νερό/ρεύμα χωρίς να είναι αποδεδειγμένα τεμπέληδες, αυτή η ανάπτυξη είναι για τα σκουπίδια. Αρκετά με τις συναισθηματικά φορτισμένες λέξεις που σας λένε ξανά και ξανά ("ανάπτυξη", "πρόοδος", κ.α.) για να κάνουν το μαύρο άσπρο.
Σε ορισμένα ζητήματα υπεισέρχονται και ηθικές αντιλήψεις, καθώς και το συναίσθημα του Δικαίου -που μετά την ευφυία και τη χρήση γλώσσας είναι αυτό που πραγματικά μας διαχωρίζει από τα άλλα ζώα. Τέτοια ζητήματα μπορεί να είναι το προαναφερθέν ακραίο -της παιδικής πορνειας. Μπορεί να είναι το μεταναστευτικό/προσφυγικό. Μπορεί να είναι χίλια μύρια.
Σίγουρα όμως σε αυτά τα ζητήματα συγκαταλέγονται και τα περί κοινωνικών παροχών από το κράτος στους πολίτες -τουλάχιστον όσους δεν είναι αποδεδειγμένα τεμπέληδες (άλλο άμα κάποιου του βρίσκουν δουλειές και τις παρατάει ή πηγαίνει και αράζει).
Καλά θα κάνουμε, όταν πρόκειται για τέτοια θέματα, εκτός από το πραγματιστικό σκέλος να τονίζουμε και το ηθικό.
Κανένας δεν είναι "άξιος της μοίρας του" για επιλογές που δεν έκανε -π.χ. μια οικονομική ύφεση. Υπάρχουν χιλιάδες ταλαντούχοι και εργατικοί άνθρωποι που έχασαν τα πάντα για επιλογές τρίτων. Αυτό είναι το πραγματιστικό σκέλος που αντιτάσσουμε στο "είναι άξιοι της μοίρας τους".
Το ότι ούτε εγκληματίας όμως δεν αξίζει στα αλήθεια να πεθάνει από τη πείνα στο δρόμο... είναι η ουσία και η πεμπτουσία της Θέσης μας. Ακόμα και στην υποθετική περίπτωση που μόνο οι μη-αποδοτικοί/αμόρφωτοι/χαζοί/απρόσεκτοι/χωρίς-ιδιαίτερα-ταλέντα ξέμεναν ταπί και απένταροι, πάλι δεν θα άξιζαν τη μοίρα του άστεγου.
Αδιάφορο αν η παροχή κάποιων βασικών θα μείωνε τους δείκτες ανάπτυξης. Στα σκουπίδια και όλα τα λογικοφανή (και ουδέποτε ορθολογικά) επιχειρήματα των φιλελέμπουρων για το πόσο έφτασαν οι ανήμποροι μόνοι τους στα όρια της φτώχειας.
Δεν είναι μόνο θέμα οικονομίας και πραγματισμού.
Είναι κυρίως θέμα ηθικής και ανθρωπιάς.
---------------------------------------------------------------
Πρόταση σε συντρόφους του ευρύτερου αριστερού χώρου:
να γυριστουν σκετσακια με σοβαρές συζητήσεις μεταξύ ατόμων διαφορων αποχρωσεων της αριστεράς, οπου πεταγεται μέσα απο εναν παρακειμενο σκουπιδοκαδο ή έναν υπόνομο (πιο απαιτητικο γυρισμα) ενας συντηρητικός ή ενας ανκαπ. Με μπλουζάκι που καθιστά σαφές τι είναι, λέει τις θέσεις των συντηρητικών ή των ανκαπ με το πιο καθυστερημένο ύφος εβερ. Μέσα από τον σκουπιδοκάδο (ή υπονομο) πάντα.
Αν θέλετε να το τερματισετε, μπορεί στο τέλος να κλεινετε με δυναμη το σκουπιδοκαδο μπαζοντας τον συντηρητοανκαπ ξανά μέσα, και να παίζει ο ύμνος της ΕΣΣΔ
