Δευτέρα 10 Φεβρουαρίου 2014

Περί της σύγχρονης "θορυβώδους" μουσικής

Όσοι με ξέρουν, ξέρουν ότι δεν τρελαίνομαι για την σημερινή μουσική. Η πλειοψηφία των ακουσμάτων μου είναι 30ετιας τουλάχιστον και δεν γουστάρω καθόλου τους ατάλαντους που βγαίνουν σήμερα στη τηλεόραση παρουσιαζόμενοι ως καλλιτέχνες. Πιστεύω ότι μεγάλο μέρος των σημερινών mainstream τραγουδιστών δεν τραγουδάει καν, αλλά απαγγέλλει ή απλώς πιθηκίζει -και αυτό δεν είναι άποψη, αλλά παρατήρηση, και όποιος δεν το βλέπει εθελοτυφλεί ή δεν έχει ιδέα από μουσική. Πιστεύω, επίσης, ότι τα σημερινά hitάκια είναι για τα μπάζα. Τα hits όμως. Όχι γενικότερα η "σημερινή μουσική".

Ακούμε συνέχεια διάφορους "ειδικούς" να λένε ότι "η σημερινή μουσική είναι για γέλια" ή ότι "τα ακούσματα των νέων είναι θορυβώδη". Μερικοί μάλιστα φτάνουν στο σημείο να λένε ότι η σημερινή μουσική... δεν είναι καν μουσική! Αληθεύει, βέβαια, το ότι σημαντικό μέρος της μοντέρνας μουσικής είναι θορυβώδες ή απλοϊκό (όπως θέλετε πείτε το) από άποψη μελωδίας. Ο καθένας μπορεί να φέρει χιλιάδες παραδείγματα απλοϊκών -και ενίοτε ανυπόφορων- τραγουδιών που βγήκαν πρόσφατα.

Ωστόσο, η άποψη που θέλει την "σημερινή μουσική" να είναι "θορυβώδης" και "αμέλωδη", είναι γελοία. Όσο τραγικοί είναι αυτοί που χλευάζουν τις "παλιατζούρες" και ακούνε μουσική με κριτήριο το πόσο εμπορική και καινούρια είναι, τόσο άσχετοι και γενικόλογοι είναι συνήθως αυτοί που θέλουν τη σημερινή μουσική να είναι θορυβώδης.

"Αυτά που ακούει σήμερα ο κόσμος δεν είναι μουσική","οι σημερινοί καλλιτέχνες είναι ατάλαντοι", "αυτά που ακούνε οι νέοι είναι σκέτος θόρυβος"... Αυτές οι απόψεις από ποιους εκφράζονται κατά κόρον; Εκφράζονται από τους πατεράδες των νέων που ακούνε σκουπίδια. Από άτομα που ακούνε παλαιότερα είδη μουσικής. Ακόμα και από τους παππούδες στο καφενείο, που έχουν σχηματίσει την άποψή τους κρίνοντας από αυτά που έχουν ακούσει να παίζουν σε αυτοκίνητα περαστικών
κάγκουρων. Από άτομα, τέλος πάντων, που δεν έχουν κάνει το κόπο να ψάξουν σοβαρά τους νέους καλλιτέχνες.

Αν και οι απόψεις αυτές στέκουν όταν πρόκειται για mainsteam πιθηκισμούς που απευθύνονται σε έφηβες, δεν στέκουν όταν μιλάμε γενικότερα για την "σημερινή μουσική". Καταρχάς, δεν υπάρχει πιο αόριστη γενικολογία. Τι εννοούμε με τον όρο "σημερινή μουσική"; Ποιο από όλα τα είδη; Rock; Jazz; Folk; Blues; R'n'b; Hip-hop; Soul; Metal; Pop; Rock and roll; Techno; Trance; Έντεχνα; Λαϊκά; Κάθε ένα από αυτά τα είδη μουσικής έχει πάμπολλες διαφορετικές εκφάνσεις και διαφορετικούς καλλιτέχνες, ύφη και χαρακτηριστικά ανάλογα με τη περίοδο. Ακόμα και η λέξη "σημερινή" είναι αόριστη. Πόσο "σημερινή" είναι η μουσική για την οποία μιλάμε; Πού τίθεται η διαχωριστική γραμμή μεταξύ σκάρτης σημερινής και ποιοτικής παλιάς μουσικής; "Σημερινή μουσική" μπορεί να ονομάζει κάποιος και αυτά που βρήκαν τη δεκαετία του '80, που διαφέρουν πολύ από τα πιο πρόσφατα.

Όταν μιλάς αόριστα για "σημερινή μουσική", γενικολογείς βλακωδώς. Υπάρχουν πολλά είδη μουσικής και πολλοί καλλιτέχνες. Αυτοί που θέλουν τη σημερινή μουσική να είναι ηλίθια, σχεδόν πάντα κρίνουν από θορύβους που έτυχε να ακούσουν ή από hitάκια της περιόδου. Μόνο που αυτά δεν αποτελούν ούτε το "tip of the iceberg" της σημερινής μουσικής (όποιο είδος και αν εννοούμε με αυτόν τον όρο). Αυτοί που τη κρίνουν από αυτά, κρίνουν τόσο επιφανειακά που οι απόψεις τους είναι τελείως άκυρες.

Πρέπει να τονιστεί, όμως, ότι η μουσική έχει όντως ξεπέσει από άποψη ποιότητας. Η μουσική πλέον είναι πιο πολύ προϊον παρά τέχνη. Ακούστε τις ηλεκτρονικούρες ή τα ντισκοτσιφτετέλια που παίζονται στα διάφορα clubs και θα καταλάβετε τι εννοώ: αδιάφορα κλισέ κομματάκια που κανένας δεν θυμάται λίγους μήνες μετά την κυκλοφορία τους. Ίσα για να βγάζουν λεφτά οι δισκογραφικές και οι καλλιτεχνάδες... Αλλά από την άλλη, αυτό δεν αναιρεί το ότι το σκεπτικό που θέλει τη μοντέρνα μουσική "θορυβώδη" ή "αμέλωδη", είναι γενικόλογο.

Όσο μοντέρνα είναι τα σκυλοπόπ, τόσο μοντέρνα είναι τα κομμάτια αξιόλογων καλλιτεχνών. Ενίοτε γίνονται και επιτυχίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα:


Μπορεί κάποιος να πει ότι είναι θορυβώδες και ανυπόφορο; Φέρνω ως παράδειγμα το συγκεκριμένο επειδή είναι από τα πιο χιλιοπαιγμένα στο ραδιόφωνο και τη τηλεόραση, και το video clip στο youtube έχει γύρω στα 50.000.000 views. Ίσως τελικά ακόμα και το ότι τα σημερινά hits είναι σκουπίδια να μην ισχύει απόλυτα...

Το φαινόμενο αυτό, το να χλευάζουν οι μεγαλύτεροι αυτά που ακούνε οι νεότεροι κρίνοντας από μερικά hits που έτυχε να ακούσουν, δεν είναι καινούριο. Για την ακρίβεια, συμβαίνει από την εποχή του Elvis -ίσως και πιο πριν. Αυτοί που σήμερα λένε ότι αυτά που ακούνε οι νέοι δεν είναι μουσική, είναι οι ίδιοι που θεωρούνταν, από τους μεγαλύτερους της δικής τους εποχής, άσχετοι (ή και σατανιστές) επειδή άκουγαν τα είδη που ήταν μοντέρνα τότε.

Σε αυτό παίζει ρόλο και το θέμα της συνήθειας: ο καθένας θεωρεί καλά αυτά που έχει συνηθίσει να ακούει. Αν βάλεις σε κάποιον ένα κομμάτι είδους μουσικής που δεν έχει ξανακούσει ποτέ, στη καλύτερη περίπτωση θα το βρει περίεργο. Έτσι, αυτοί που έχουν συνηθίσει να ακούνε παλαιότερα είδη μουσικής, παραξενεύονται που υπάρχουν άτομα που ακούνε τα σημερινά. Σημειώνω ξανά ότι με τον όρο αυτό δεν αναφέρομαι στα ντισκοτσιφτετέλια και τα ανιαρα techno-pop, καθώς στη πλειοψηφία τους (κρίνοντας από αυτά που έχω ακούσει εγώ τουλάχιστον) είναι τόσο μέτρια από μουσική άποψη, που είναι να απορεί κανείς που έχουν τόσους ακροατές.

Έπειτα, παίζει ρόλο και το ότι η πλειοψηφία των μικρότερων ακούει αηδίες. Οι μεγαλύτεροι, βλέπουν τι ακούνε οι μικρότεροι και αφού στη πλειοψηφία τους είναι, στη καλύτερη περίπτωση, αδιάφορα, συμπεραίνουν ότι η μουσική πάει από το κακό στο χειρότερο. Guess what: αυτό δεν έχει να κάνει με την ποιότητα της σύγχρονης μουσικής, αλλά με τη μουσική παιδεία του κόσμου. Σε όλες τις εποχές υπήρχαν ατάλαντοι και ηλίθια τραγούδια. Το ότι σήμερα αυτά μπορεί να βρεθούν στη κορυφή των charts δεν σημαίνει ότι γενικά η σύγχρονη μουσική είναι έτσι ή ότι δεν βγαίνουν πλέον αξιόλογοι καλλιτέχνες. Δεν είναι τόσο η μουσική, όσο τα γούστα που πάνε απ'το κακό στο χειρότερο.

Κάποιος μπορεί να αντιτείνει στα παραπάνω ότι όταν μιλάμε για σημερινή μουσική, εννοούμε τα ηλεκτρονικά είδη, που είναι ίσα για να χορεύονται. Καταρχάς, αυτά αποτελούν μόνο ένα μέρος της σημερινής μουσικής. Ύστερα, πολλοί από αυτούς που λένε πως η μοντέρνα μουσική δεν είναι καλή, δεν εννοούν μόνο τα ηλεκτρονικά, αλλά και τα υπόλοιπα είδη μουσικής. Άτομα που δεν έχουν ψάξει, έστω και λίγο, μια από τις σημερινές σκηνές, βάζουν στο ίδιο τσουβάλι τα είδη των τελευταίων δεκαετιών απλά και μόνο επειδή έτυχε να ακούσουν κάποια μέτρια κομμάτια ή επειδή πιστεύουν πως οι μόνες αξιόλογες μουσικές είναι αυτές που ακούνε οι ίδιοι.

Εν ολίγοις, ακόμα και αν τα περισσότερα σημερινά hitάκια είναι βλακώδη, αυτό δεν καθιστά τη σημερινή μουσική θόρυβο. Υπάρχουν πολλές σκηνές και πολλοί καλλιτέχνες. Το να τα βάζει κάποιος όλα στο ίδιο τσουβάλι είναι μηδενιστικό και τραβηγμένο, και δεν είναι τυχαίο το ότι τα περισσότερα άτομα που το κάνουν αυτό δεν έχουν ψάξει κάποιο από τα σημερινά είδη. Τα κομμάτια από τα οποία κρίνουν όσοι τα καταδικάζουν ως "θορυβώδη", σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι καν αντιπροσωπευτικά αυτών. Δεδομένων αυτών, οι αόριστες γενικότητες περί "θορυβώδους σημερινής μουσικής" αποτελούν ρεσιτάλ ασχετοσύνης και υπερβολής. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου